فعالان حقوق بشر در دوران روشنگری

 فعالان دوران روشنگری (قرن 17 و 18 میلادی) کسانی بودند که در این دوره از تاریخ اروپا با تمرکز بر عقل، علم، حقوق طبیعی و عدالت اجتماعی، به دنبال ایجاد تغییرات بنیادی در جوامع خود بودند. این افراد اندیشه‌هایی را مطرح کردند که بعدها پایه‌های دموکراسی مدرن، حقوق بشر و حکومت قانون شدند. برخی از مهم‌ترین فعالان و متفکران این دوره عبارت‌اند از:

1. جان لاک (John Locke) (1632–1704)

معروف به "پدر لیبرالیسم".

نظریه‌پرداز حقوق طبیعی (زندگی، آزادی، و مالکیت) که معتقد بود این حقوق از طبیعت انسان ناشی می‌شوند و نباید توسط حکومت نقض شوند.

بر اهمیت رضایت مردم در تشکیل حکومت تأکید داشت و باور داشت حکومت باید در خدمت مردم باشد.

2. منتسکیو (Montesquieu) (1689–1755)

نویسنده کتاب روح القوانین.

نظریه‌پرداز تفکیک قوا (قوه مجریه، مقننه و قضائیه) که هدف آن جلوگیری از تمرکز قدرت در دست یک فرد یا نهاد بود.

معتقد بود که حکومت‌ها باید با آزادی‌های مردم سازگار باشند.

3. ژان ژاک روسو (Jean-Jacques Rousseau) (1712–1778)

نویسنده قرارداد اجتماعی که مفهوم حاکمیت مردم را ترویج کرد.

معتقد بود که جامعه باید بر اساس یک قرارداد اجتماعی اداره شود که در آن مردم منبع اصلی قدرت و قانون باشند.

از برابری اجتماعی و مبارزه با نابرابری‌های طبقاتی دفاع می‌کرد.

4. ولتر (Voltaire) (1694–1778)

از مدافعان آزادی بیان، آزادی مذهب و مبارزه با خرافات و تعصب دینی.

باور داشت که عقل و مدارا می‌توانند جوامع را به سوی پیشرفت هدایت کنند.

نوشته‌های او تأثیر زیادی بر انقلاب فرانسه و تفکرات مدرن حقوق بشر داشت.

5. دنی دیدرو (Denis Diderot) (1713–1784)

سردبیر و بنیان‌گذار دایرةالمعارف که هدف آن انتشار دانش و ترویج علم و عقلانیت بود.

مخالف سرسخت استبداد و مدافع آزادی اندیشه و تحقیق.

6. آدام اسمیت (Adam Smith) (1723–1790)

اقتصاددان و فیلسوف اخلاقی.

نویسنده کتاب ثروت ملل که در آن اصول بازار آزاد و اقتصاد مدرن را مطرح کرد.

از اهمیت آزادی فردی و نقش بازار در ایجاد رفاه اجتماعی دفاع می‌کرد.

7. توماس پین (Thomas Paine) (1737–1809)

نویسنده کتاب‌های حقوق انسان و عقل سلیم.

از مدافعان جدایی دین از سیاست، دموکراسی و حقوق فردی.

تأثیرگذار در انقلاب آمریکا و انقلاب فرانسه.

8. دیوید هیوم (David Hume) (1711–1776)

فیلسوف شک‌گرای اسکاتلندی.

بر اهمیت تجربه و مشاهده در شناخت تأکید داشت و نقدهای او بر مفاهیم سنتی، مانند دین، تأثیر عمیقی بر روشنگری داشت.

تأثیر این متفکران:

ایده‌های فعالان دوران روشنگری نه‌تنها مبنای انقلاب‌های آمریکا و فرانسه شدند، بلکه بعدها در تدوین اسناد مهم حقوق بشر مانند اعلامیه حقو

ق بشر و شهروند (1789) و اعلامیه جهانی حقوق بشر (1948) نقش اساسی داشتند.